Cerrahlar, tıp tarihinde bir ilke imza atarak, donör kalbinin işlem sırasında hiç durmadığı ve bu sayede karmaşık operasyonlarda oluşabilecek hasarın en aza indirgendiği başarılı bir kalp nakli gerçekleştirdi. Bu yenilik, daha başarılı kalp nakli ameliyatlarının önünü açarak yeni bir dönemi başlatıyor.
First-in-human Zero-Ischemia-Time Beating-Heart Transplant
Sıfır İskemik Süreyle Devrim Niteliğinde Nakil
Taipei’deki Ulusal Tayvan Üniversitesi Hastanesi’nden (NTUH) bir cerrahi ekip, donör kalbinin alınma ve nakil aşamaları arasında sürekli atmaya devam ettiği çığır açan bir operasyona imza attı.
Geleneksel yöntemde, donör kalbi iş yükünü azaltmak amacıyla çıkarılıp soğuk ortamda saklanıyordu. Bu aşama, organın kan akışının kesildiği ve “iskemik zaman” olarak adlandırılan kritik bir süreyi içeriyordu. İskemik süre, nakledilen kalpte hasar ve reddedilme riskini beraberinde getiriyordu. Zira kalbe kan ulaşmadığında meydana gelen oksijen eksikliği (iskemi), kalp kası olan miyokarda zarar vererek nakil sonrası işlevini ve sağlığını olumsuz etkileyebiliyordu. Nakil için uygun bir organın iskemik sürede nadiren birkaç saati aşmasına rağmen, yine de miyokardiyal hasara yol açma potansiyeli bulunuyordu. NTUH ekibi, bu kritik ara dönemi ortadan kaldırarak, kalp vücutlar arasında atmaya devam ederken sıfır iskemik zamanlı bir nakil gerçekleştirdi.
Kardiyovasküler Merkez’den Uzman Doktor Chi Nai-hsin, Taipei’deki basın toplantısında, “Kalbin durmasına izin vermeden, iskemik zaman olmaksızın kalp nakli yapmak istedik. Böylece, kan akışının yeniden başlamasıyla (reperfüzyon) tipik olarak ortaya çıkan hasarları da önleyebildik,” ifadelerini kullandı.
Özel Organ Bakım Sistemiyle Sürekli Kan Akışı
Bu başarılı ameliyat, donör kalbinin tüm süreç boyunca oksijenli kanla pompalanmasını sağlayan özel olarak tasarlanmış bir organ bakım sistemi sayesinde mümkün oldu. NTUH Organ Bakım Sistemi (OCS), kalp ve akciğer fonksiyonlarını destekleyen bir yaşam destek sistemi olan ekstrakorporeal membran oksijenasyonundan (ECMO) ilham alınarak geliştirildi. Kalbin bu OCS’ye bağlanmasıyla, organ bir ameliyathaneden diğerine hiç duraksama olmadan taşındı.
Başarılı İlk Nakil ve Umut Veren Sonuçlar
Dilate kardiyomiyopatisi olan 49 yaşındaki bir kadın hasta, geçen Ağustos ayında gerçekleştirilen ameliyatın ardından kısa bir süre sonra taburcu edildi ve sağlık durumu iyi seyrediyor. Ameliyat sonrası kontrollerde hastanın kardiyak enzim seviyelerinin düşük olduğu görüldü. Bu durum, geleneksel nakil koşullarında yükselerek kalp kası hasarına işaret eden bir bulgudur.
Stanford Üniversitesi Çalışmalarıyla Farklılık
İlginç bir şekilde, Stanford Üniversitesi de 2023 ve 2024 yıllarında kendi atan kalp nakli ameliyatlarının detaylarını yayınladı. Ancak bu prosedürlerde kalpler, çıkarılma ve destek sistemine bağlanma arasında kısa süreli (10 ila 30 dakika) iskemik süreler geçirmişti. NTUH Organ Nakli Ekibi’nden Chen Yih-shurng, her iki NTUH operasyonunda da “kalplerin tedarikten önce atmaya devam ettiğini, tedarikten sonra da atmayı sürdürdüğünü ve hiç durmadığını, dolayısıyla sıfır iskemik süreye ulaşıldığını” vurguladı.
Ekip, prosedürü ve organ bakım teknolojilerini geliştirmeye devam ederek daha fazla insanın sıfır iskemik zamanlı nakillerden faydalanabilmesini hedefliyor.
