Uyku uzmanı, tedaviye üç aydan fazla devam edilmesini önermiyor-independent

Melatonin hapı veya damlası kullanan bazı kişiler, geceleri gerçekçi kabuslar görmekten şikayetçi. Uzmanlarsa şimdiye dek deneylerde bu yönde bir bulgu tespit etmediklerini söylüyor.

JAMA-Trends in Use of Melatonin Supplements Among US Adults, 1999-2018

ABD’li yetişkinler arasında, melatonin takviyesi tüketiminin prevalansının tüm demografik gruplarda 1999-2000’den 2017-2018’e önemli ölçüde arttığı bildirildi.

Uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen melatonin hormonu insan vücudunda doğal yollardan üretiliyor. Ancak ekran karşısında geçirilen süreler salgılanan melatonin seviyesini etkiliyor ve birçok kişi bu yüzden uykusuzluk çekebiliyor.

Amerikan Tabipler Birliği’ne göre ABD’liler önceki 10 yıla göre iki kat daha fazla melatonin takviyesi kullanıyor. Tüketimin pandeminin ardından daha da arttığı belirtiliyor. Bazı eczacılar günde 30 kutu kadar melatonin sattıklarını ifade ediyor.

Bu hormon aslında vücudun doğal ışıktan sinyal almayı bırakmasının ardından, beynin merkezindeki epifiz bezinde salgılanıyor. En fazla salgılandığı anlar gece 3.00 ve 4.00 arası.

Kan damarlarını genişlemesini sağlayan melatonin, vücut ısısını düşürerek bireyleri uykuya hazırlamakla görevli. Hormon aynı zamanda çok güçlü bir antioksidan. Bu yüzden insanlara uyurken kendilerini canlandırma fırsatı veriyor.

Önceki araştırmalar, uyku bozukluğu çeken kişilerde melatonin takviyesinin uykuya dalma süresini 7 dakika azalttığını, uykuda geçirilen süreyi de 8 dakika artırdığını göstermişti.

Takviyelerin yan etkileri arasında ise uyku hali, baş dönmesi, mide bulantısı ve baş ağrısı gibi semptomlar var. Ancak takviyeleri alan bazı kişiler korkunç kabuslarla da karşı karşıya aldıklarını söylüyor.

El Pais’e konuşan ve ismini açıklamak istemeyen bir kullanıcı, “Rüyamda bir cinayete ortak olduğumu gördüğüm gün melatonin almayı bıraktım. Çok canlı bir rüyaydı” ifadelerini kullandı.

Claudia adını kullanan kişi, kullandığı hapları internetten reçetesiz sipariş ettiğini belirtti. Daha sonra doktora giden Claudia, reçeteyle kendisine daha uygun bir dozaja başladığını ve rüyalardan kurtulduğunu dile getirdi.

Anabel adını kullanan bir başkası da yoğun seyahat programı yüzünden rahat uyuyabilmek için melatonin takviyesine başvurdu. “Kabuslar yüzünden bıraktım. Kalitesiz uyumayı tercih ettim” diyen Anabel, takviyeyi aylar sonra bu kez daha küçük dozlarla almaya başladı:

Şimdi bütün gece aşırı gerçekçi rüyalar görüyorum, sanki bir filmmiş gibi ama bunlar kabus değil. Sanırım artık ihtiyaçlarıma hizmet ediyor.

Uzmanlarsa klinik deneylerde kabuslara dair bulguya rastlanmadığını belirtiyor. Ancak melatonin takviyelerine dair yeteri kadar uzun vadeli ve kaliteli veri olmadığını vurguluyor.

İspanya’daki Vall d’Hebron Hastanesi’nin Uyku Birimi koordinatörü Dr. Odile Romero, hastaların bağımlı olduğuna veya kabus gördüğüne tanık olmadıklarını söyledi. Ancak baş ağrısının bazı kişilerde sorun yaratabileceğini ekledi.

Madrid’deki Uyku Araştırma Enstitüsü’nden Dr. Alba García-Aragon da tedaviye üç aydan fazla devam edilmesini önermiyor:

Melatonin tüketimini bırakanlarda yoksunluk belirtileri görmedim. Ancak uzun süreli melatonin tedavisi gören hastalarda belirli psikolojik bağımlılıklar oluyor.

Independent Türkçe, El Pais, JAMA Network

Derleyen: Çağla Üren