Boy ortalamasında geçmişe göre gözle görülür derecede bir artış olduğunu hemen hemen hepimiz fark etmişizdir. Genelde bizler ebeveynlerimden, çocuklarımız ve torunlarımız ise bizlerden daha daha uzun oluyorlar.
Yapılan araştırmalar bunun gerek hamilelik sırasında, gerekse çocukluk ve gençlik yıllarında yüksek kalori süt ve süt ürünleri ile diğer yüksek kalorili gıda alımından kaynaklandığını gösteriyor.
Gelişen teknolojiye paralel olarak yüksek kalorili gıdaların üretimi ve bunlara kolay ulaşım her toplumda boyun uzamasına ve buna bağlı olarak çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına yol açmaktadır.
Boy ile bazı önemli yaygın hastalıklar arasında bir bağlantının olduğu uzun zamandır araştırılıyor ve konuda yayınlanmış çeşitli araştırmalar bulunmaktadır. Bu konuda yapılmış araştırmalar uzun boylularda saç dökülmesi ve diyabet riskinin düşük, buna karşılık kanser riskinin yüksek olduğunu gösteriyor. (1) (2)
Aşağıda boy ile demans riski arasında ilişkiye ele alan Danimarka üniversitesi tarafından yapılmış ve eLIFE dergisinin şubat 2020 sayısında yayınlanmış istatistiksel bir araştırma bulunmaktadır.
Araştırma sadece istatiksel bir çalışma olup konunun biyoloji, genetik sebepleri henüz bilinmiyor. Ama 600000 kişinin verilerilerin değerlendirildiği bir araştırma ciddiye alınması gereken bir çalışmadır. Sanırım ilerleyen zamanda konu hakkında laboratuvar klinik çalışmaları başlayacaktır
Not: Bu blogda boy ve hastalıklar konusunda daha önce hazırlanmış iki makale bulunmaktadır. Makalelere buradan ulaşabilirsiniz. Link1, Link 2
Uzun boylu erkeklerde bunama riski daha düşük
Şaşırtıcı fenomen: Boy ile hastalıklar arasındaki ilişkiyi inceleyen bir başka çalışma ise uzun boylu erkeklerde demans riskinin daha az 
olduğunu gösteriyor. Araştırma, yetişkinlikte ortalamadan altı santimetre daha uzun olan erkeklerin ihtiyarlıkta yüzde on daha az demans riski taşıdıkları gösteriyor. Bununla birlikte, bu ilişkide başka faktörlerin de sorumlu olup olmadığı henüz tam olarak belli değil.
Bu sonuçların kadınlar için de geçerli olup olmadığı henüz belli değil. Bunun için de ayrı bir çalışma yapmaya ihtiyaç var.
Boy ile demans arasında açık bir bağlantı var
Danimarka sağlık kayıtlarında iz arama: Boyun demans ile bağlantılı olup olmadığını görmek ve aynı zamanda çevresel koşulların ve genetik
faktörlerin etkisini araştırmak amacıyla Danimarka ulusal sağlık kayıtları incelemeye alındı.
Araştırma için 1939 ile 1959 yılları arasında doğan 666.333 erkeğin verileri analiz edildi. Araştırmada ayrıca ailesel ve genetik faktörlerin etkisinin olup olmadığını anlayabilmek için araştırmaya 7.388‘i ikiz olmak üzere 70.608 erkek kardeş de dahil edildi.
Aynı yıllarda doğan erkekler aynı grupta değerlendirildi. Her grubun boy ortalaması ayrı ayrı hesaplandı.
Sonuç
- Boydaki her altı santimetrelik fark olumlu etki yapıyor: Yapılan çalışma sonunda boydaki her altı santimetrelik artışın demans geliştirme riskini yüzde on azalttığı tespit edildi. İncelenen tüm doğum gruplarında bu korelasyonun neredeyse aynı olduğu görüldü.
- Aynı etki kardeşler arasındaki boy farkında da var: Boy ile demans arasındaki bu ilginç bağlantı boyları birbirinden farklı erkek kardeşler ile ikiz kardeşler arasında da görüldü. Araştırmacılar, bu konuda genetik ve ailesel etkinin belirleyici faktör olamayacağını aksine çevresel koşulların daha fazla etkili olduğu kanısındalar. Örneğin kardeşler arasında görülen boy farkının beslenme ve çocuklukta geçirilen hastalıklardan kaynaklandığı bunun da bir sekilde demansın ortaya çıkmasına sebep olduğu düşünülüyor.
- Zekânın ek etkisi var mi?: Zekâ ve eğitim, kişinin zihinsel birikimine katkıda bulunan önemli iki faktördür ve bu iki faktör zihinsel bozulmanın başlangıcındaki açıkları telafi ederek günlük problemlerin üstesinden gelmesine yardımcı oluyor. Bu araştırmada zekâ ve eğitimin ne kadar rol oynadığıydı konusu da ele alındı ve araştırma sonunda kısa boy ve demans riski arasındaki olumsuz ilişkinin zekâ ve eğitim ile biraz geriye çekildiği tespit edildi.
- Kadınlarda durum ne?: Sadece erkek katılımcılar ile yapılan bu araştırmanın sonuçlarının kadınlar için de geçerli olup olmadığı şimdilik bilinmiyor. Bu konuda daha önce yapılan araştırma sonuçları çelişkili olduğu için erkeklerden elde edilen bu sonuçların kadınlara kolayca aktarılıp aktarılamayacağı konusuda zıt fikirler var.
Benzer konuda hazırlanmış diğer makaleler
- Kısa boy ile diyabet 2 riski arasında ilişki var !
- Boy uzunluğunun diyabet 2, kalp-damar hastalıkları ve kansere etkisi
- Şeker hastaları için yeni bir umut: Yağ hücrelerinden insülin üreten beta Hücreleri üretildi
- Boy uzunluğunun Tip 2 Diyabet, kalp-damar hastalıkları ve kansere etkisi
- Diyabete bağlı görme bozukluğu tedavisinde umut
- Şeker hastaları için yeni bir umut: Mide hücrelerinden insülin üretildi
- Öksürük Şurubunun diyabete olumlu etkisi
- Yapay tatlandırıcıların diyabeti de tetikleyen yan etkileri
- Kas Egzersizleri Tip 2 Diyabet Riskini Düşürüyor
- Tip 1 Diyabet hastaları için biyonik pankreas geliştirildi
- Diyabet araştırmalarında yeni çığır açıldı: insülin iğnesi yerine ilaçlı tedavi
- Erken yaşta başlayan menstruasyon, yüksek diyabet riskini de beraberinde getiriyor.
- Tip 2 Diyabet hastalarına umut : „İnsülin Direncinin“ sebebi bulundu.
- Süt “Tip 2 Diyabet ” riskini düşürüyor.
- Tip 2 Diyabette kullanılan “Metforminin alzheimer’a karşı önleyici etkisi.
- Serotonin, insülin ve diyabet arasındaki ilişki
Mehmet Saltuerk
++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
The Institute for Genetics
of the University of Cologne
++++++++++++++++++++++++
Kaynak
Body height in young adult men and risk of dementia later in adult life
- Meta-analysis identifies novel risk loci and yields systematic insights into the biology of male-pattern baldness
- Associations of short stature and components of height with incidence of type 2 diabetes: mediating effects of cardiometabolic risk factors
- Size matters: height, cell number and a person’s risk of cancer
