Ana Sayfa Manşet Genetik Hastalıkları Önlemek için Embriyo Düzenlemek Etik mi?

Genetik Hastalıkları Önlemek için Embriyo Düzenlemek Etik mi?

İnsan embriyolarında ve germ hücrelerinde poligenik genom düzenlemesinin önümüzdeki 30 yıl içinde uygulanabilir hale geleceği tahmin ediliyor!

Germ hattı genom düzenlemesindeki ilerlemeler hızla ivme kazandı ve 2018’de genetik olarak düzenlenmiş ikizler Lulu ve Nana’nın tartışmalı doğumuyla vurgulandı. Bu olay uluslararası tartışmalara yol açtı ve daha katı düzenlemeler için çağrılara yol açtı. Daha sonra, poligenik puanlar kullanılarak embriyo taramasıyla doğan ilk çocuk olan Aurea’nın doğumu, genomik teknolojilerin potansiyel faydalarını ve etik karmaşıklıklarını vurguladı.

 

Genom tabanlı tıbbi durumlar, yaşam kalitesi ve sağlık bakım sistemleri üzerinde önemli bir yük oluşturarak erken ölümlere katkıda bulunur. Bu zorlukların genetik müdahalelerle ele alınması, hem insan acısını hem de ekonomik zorluğu hafifletmek için umut verici bir yol sunar.

Nature dergisinde yayımlanan “Kalıtsal poligenik düzenleme: Genomik tıpta bir sonraki sınır mı?” başlıklı çalışmada araştırmacılar, genom çapında ilişki araştırmalarıyla belirlenen birden fazla DNA varyantının düzenlenmesinin etkisini değerlendirmek için matematiksel modelleme ve sorumluluk eşiği çerçevelerini kullandılar .

NATURE / Heritable polygenic editing: the next frontier in genomic medicine?

Çeşitli genomik lokasyonlardaki alel frekanslarını ve etki büyüklüklerini analiz ederek, çalışma genomları düzenlenmiş bireyler arasında hastalık yaygınlığında olası azalmaları öngördü. Ayrıca ekip, kan basıncı, kolesterol seviyeleri ve glikoz metabolizması gibi niceliksel özelliklerle ilgili düzenleme varyantlarının etkisini inceledi.

Bulgular, 10 kadar az genetik lokusu değiştirmenin, düzenlenmiş genomlara sahip olanlar arasında hedeflenen hastalıkların yaşam boyu yaygınlığında önemli düşüşlere yol açabileceğini göstermektedir. Örneğin, Alzheimer hastalığıyla ilişkili 10 varyantı değiştirmek, düzenlenmiş bireylerde yaygınlığını %5’ten %0,6’nın altına düşürebilir. Şizofreni, tip 2 diyabet ve koroner arter hastalığı için benzer önemli düşüşler gözlemlendi .

Çalışma yakın gelecekte gerçekleşmesi beklenen bir araştırma önerisi olmasa da, konuşmaya başlamanın zamanı gelmiş olabilir.

Nature araştırması ile birlikte yayınlanan “Haberler ve Görüşler” başlıklı bir makalede , “Hastalıklara karşı insan embriyosu düzenlemesi güvenli değil ve kanıtlanmamış – pembe öngörülere rağmen”, çalışmanın temel varsayımları ve bu tür teknolojilerin pratikte uygulanması konusunda önemli endişeler dile getiriliyor.

NATURE / Human embryo editing against disease is unsafe and unproven — despite rosy predictions

Biyoetik açıdan konuya dair Prof. Dr. Neyyire Yasemin Yalım’ın değerli görüşlerini daha önce yayınlamıştık bknz:

Biyoetik açıdan DNA üzerindeki çalışmaların kontrolü

Genetik uygulamaların meşruluğu!…. Nazi dönemi “öjeni” fikri ?….

 

Genetik uygulamalarda “Tıp Etiği” tedirginliği; evrimi yönetme!