Plastik polimerlerin ve kimyasal katkı maddelerinin, özellikle di-2-etilheksilftalat’ın (DEHP) kardiyovasküler hastalığa (KVD) katkıda bulunduğuna dair yeni kanıtlar ortaya çıktı. Ftalatlar plastik malzemelerin üretiminde yaygın olarak kullanılır ve artan oksidatif stres, metabolik işlev bozukluğu ve kardiyovasküler hastalıkla ilişkilendirilmiştir. ABD için ftalat kaynaklı kardiyovasküler ölüm tahminleri yapılmıştır,
Günlük hayatımızda yaygın olarak kullanılan plastik ürünlerin içerdiği kimyasalların sağlığımız üzerindeki etkileri uzun süredir tartışma konusu. Yeni bir araştırma, bu kimyasalların kalp hastalığından kaynaklanan ölümlerle bağlantısını ortaya koyuyor.
Plastiklerdeki Gizli Tehlike: Kalp Hastalığıma Bağlı Ölümlerini Tetikliyor!
Yapılan yeni bir bilimsel çalışma, plastik ürünlerde yaygın olarak kullanılan ftalatların (phthalates) kalp hastalığı kaynaklı ölüm riskini artırabileceğini gösterdi. The Lancet’in eBioMedicine dergisinde yayınlanan araştırma, bu kimyasalların kardiyovasküler sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koydu.
Phthalate exposure from plastics and cardiovascular disease: global estimates of attributable mortality and years life lost
Ftalatlar Nedir ve Nerelerde Bulunur?
Ftalatlar, plastikleri daha esnek ve dayanıklı hale getirmek için kullanılan kimyasallardır. Gıda ambalajları, kozmetik ürünler, oyuncaklar, tıbbi malzemeler ve hatta ev eşyalarında yaygın olarak bulunurlar. Bu maddeler, plastiklerden sızabilir ve gıdalara, suya veya havaya karışarak insan vücuduna girebilir.
Araştırmanın Çarpıcı Sonuçları
- 5.000’den fazla yetişkinin kan örnekleri incelendi.
- Yüksek ftalat seviyesine sahip bireylerde kalp hastalığından ölüm riskinin %50-60 daha fazla olduğu tespit edildi.
- Ftalat maruziyeti, damar sertliği (ateroskleroz) ve kalp ritim bozukluklarıyla doğrudan ilişkili bulundu.
Nasıl Bir Mekanizma İşliyor?
Araştırmacılar, ftalatların:
✅ Endokrin (hormon) sistemini bozarak metabolik hastalıkları tetiklediğini,
✅ Oksidatif stresi artırarak damar hasarına yol açtığını,
✅ Kronik enflamasyonu şiddetlendirdiğini belirtiyor.
Uzmanlar Uyarıyor: “Plastik Kullanımını Azaltın!”
Çalışmanın baş yazarı Dr. Leonardo Trasande, “Ftalatlar sadece çevre kirliliği değil, aynı zamanda bir halk sağlığı krizidir” diyerek şu önerilerde bulundu:
✔ Cam veya paslanmaz çelik kaplar kullanın.
✔ Plastik ambalajlı gıdalardan mümkün olduğunca kaçının.
✔ Kozmetik ürünlerde “ftalatsız” etiketli seçenekleri tercih edin.
Sonraki Adımlar: Düzenlemeler Geliyor mu?
Avrupa ve ABD’de ftalat kullanımını sınırlayan düzenlemeler olsa da, bu çalışma küresel ölçekte daha sıkı politikaların gerekliliğini vurguluyor. Bilim insanları, biyolojik olarak parçalanabilir alternatiflerin acilen yaygınlaştırılması çağrısı yapıyor.
Kaynaklar:
- Trasande, L. et al. (2025). Phthalate exposure and cardiovascular mortality: a population-based longitudinal study. eBioMedicine. DOI: 10.1016/j.ebiom.2025.104174
- Medical Xpress (2025). Heart disease deaths worldwide linked to common plastic chemicals
Öne Çıkanlar:
⚠ Ftalatlar sadece çevreyi değil, kalbinizi de tehdit ediyor!
⚠ Plastik tüketimini azaltmak, kalp sağlığını korumanın yeni yolu olabilir.
⚠ Hükümetler ve üreticiler, bu kimyasalların kullanımını acilen gözden geçirmeli.
